Zwolnienie z opłat i kosztów sądowych w sprawach cywilnych na wniosek.

Zgodnie z ustawą o zwolnieniu z opłat i kosztów sądowych w sprawach cywilnych Sąd może zwolnić stronę tymczasowo od ponoszenia kosztów sądowych w całości lub części, czyli np. tylko od opłaty od pozwu lub opłaty od apelacji. Zwolnienia może domagać się osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ponieść kosztów bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, ale również osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, jeżeli wykaże, że nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie kosztów.

Do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych osoby fizycznej powinno być dołączone oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów. Oświadczenie sporządza się według ustalonego wzoru – formularze powinny być dostępne w każdym sądzie. Jeżeli oświadczenie nie zostało złożone albo nie zawiera wszystkich wymaganych danych, Sąd wezwie do uzupełnienia takie braku, w terminie tygodniowym od dnia doręczenia pod rygorem zwrotu wniosku. W przypadku nieuzupełnienia braku strona wzywana jest do uiszczenia należnej opłaty.

Natomiast osoba prawna albo jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną zamiast oświadczenia o stanie rodzinny, majątku, dochodach i źródłach utrzymania, wzywana jest zazwyczaj do przedstawienia oświadczenia o stanie majątkowym i dochodach, dodatkowo na ogół podpartych deklaracjami podatkowymi. Warto zauważyć, że osoba prowadząca zwykłą działalność gospodarczą jest osobą fizyczną i winna złożyć oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania.

Wniosek zawiera rubryki, w których przede wszystkim wskazujemy osoby pozostające we wspólnym gospodarstwie domowy, czyli takie z którymi mamy wspólne wydatki, które utrzymujemy lub które utrzymują nas, opisujemy swój majątek lub piszemy, że takowego brak oraz wskazujemy dochody i źródła utrzymania. Dodatkowo w formularzu jest obszerna rubryka nr 6, w której można wskazać na to, iż pomimo wykonywania pracy zarobkowej, wszystkie pieniądze przeznaczane są na bieżące potrzeby takie jak czynsz, media, jedzenie, ubrania i lęki czy opiekę medyczną. Osoby bezrobotne mogą wskazać fakt zarejestrowania w PUP i posiadania statusu osoby bezrobotnej.

Wniosek o przyznanie zwolnienia od kosztów sądowych należy zgłosić na piśmie, ale można również zgłosić ustnie do protokołu w Sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub przed którym już się toczy. Istotną kwestią jest ponadto, że wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu wieczystoksięgowym można złożyć wyłącznie przed złożeniem wniosku o wpis do księgi wieczystej. A jeżeli wniosek o dokonanie wpisu do księgi wieczystej ma być zamieszczony w akcie notarialnym, to o zwolnienie od kosztów sądowych może nastąpić wyłącznie przed zawarciem tego aktu notarialnego, czyli przed wizytą u notariusza.

De facto choć trudno wykazać zasadność zwolnienia przy umowie kupna-sprzedaży, to powinno był łatwiej przy ustanawianiu jakiegoś ograniczonego prawa np. użytkowania. Jednak w postępowaniu przed sądem wieczystoksięgowym ogranicza nas termin, bowiem wniosek o dokonanie wpisu do księgi wieczystej powinien być złożony w terminie 3 miesięcy od doręczenia postanowienia o zwolnieniu od kosztów sądowych, pod rygorem upadku zwolnienia. Jeżeli odmówiono nam zwolnienia od kosztów to możemy złożyć odwołanie do wyższej instancji, czyli albo skargę na orzeczenie referendarza sądowego, albo zażalenie na postanowienie sądu.

Takie postępowanie odwoławcze jest wolne od opłaty. Na koniec należy zauważyć, że kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w danej instancji obciąży albo przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu, albo nakaże ściągnąć z roszczenia zasądzonego na rzecz strony, której czynność spowodowała ich powstanie albo w wypadkach szczególnie uzasadnionych może odstąpić od przewidzianego obciążenia kosztami.

Dodatkowe informacje:

http://dziurkiewicz.eu/2012/05/koszty-sadowe/

  Legionowo Kancelaria Adwokacka