Odszkodowanie i zadośćuczynienie za wypadek drogowy

Definicja  wypadku drogowego jest wskazana w art. 177 kodeksu karnego.

Wypadkiem drogowym jest sytuacja w której kierujący, naruszając chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, powoduje nieumyślnie wypadek, w którym:

  • inna osoba odniosła obrażenia ciała powodujące naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwające dłużej niż 7 dni;
  • inna osoba poniosła śmierć albo ciężki uszczerbek na zdrowiu.

Przestępstwa drogowe – art. 177 kk – wypadek drogowy

Osobie, która została poszkodowana w związku z wypadkiem drogowym lub osobom najbliższym jeżeli poszkodowany poniósł śmierć – bezwzględnie przysługuje należne odszkodowanie i zadośćuczynienie za szkodę w związku z tym wypadkiem.

Przede wszystkim poszkodowany musi wiedzieć, kto będzie odpowiedzialny za wypłatę należnego odszkodowania (również zadośćuczynienia – o czym później) a także w jakiej wysokości odszkodowanie będzie mu przysługiwało.

Odpowiedzialnym za wypłatę należnego odszkodowania będzie towarzystwo ubezpieczeniowe, które w ramach umowy od odpowiedzialności cywilnej (OC), ubezpiecza pojazd, którym kierujący spowodował wypadek drogowy, bez względu czy pojazdem kierował jego właściciel, czy inna osoba.

Odpowiedzialność za wypłatę odszkodowania reguluje art. 34 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych , który stanowi:

  1. Z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

    2. Za szkodę powstałą w związku z ruchem pojazdu mechanicznego uważa się również szkodę powstałą podczas i w związku z:

    1) wsiadaniem do pojazdu mechanicznego lub wysiadaniem z niego;

    2) bezpośrednim załadowywaniem lub rozładowywaniem pojazdu mechanicznego;

    3) zatrzymaniem lub postojem pojazdu mechanicznego.

Natomiast art. 36 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, określa wysokość należnego odszkodowania wskazując, że:

  1. Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Suma gwarancyjna nie może być niższa niż równowartość w złotych:

    1) w przypadku szkód na osobie – 5.000.000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę poszkodowanych,

    2) w przypadku szkód w mieniu – 1.000.000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę poszkodowanych

    – ustalana przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego w dniu wyrządzenia szkody.

    2. Za szkody spowodowane w państwach, o których mowa w art. 25 ust. 2, zakład ubezpieczeń odpowiada do wysokości sumy gwarancyjnej określonej przepisami tego państwa, nie niższej jednak niż suma określona w ust. 1.

    W powyższym artykule pojawia się pojęcie szkody – na osobie, w mieniu. Przepisy prawa nie definiują jednak pojęcia szkody. Sąd Najwyższy w Wyroku z dnia 29 kwietnia 2011 r., sygn. akt: I CSK 457/10 wskazał, że „Pojęcie szkody nie ma wprawdzie ustawowego określenia, ale chodzi w nim o uszczerbek poniesiony w dobrach chronionych poszkodowanego, wbrew jego woli, wskutek zdarzenia wyrządzającego szkodę”. Analizując tezę Sądu Najwyższego przytoczoną powyżej, trafne wydaje się będzie uznanie, że szkodą będzie każde spowodowanie uszczerbku w osobie (poszkodowanego) lub jego mieniu. Prawo cywilne dzieli więc szkody na tzw. szkody materialne i szkody niematerialne.

    W wypadkach komunikacyjnych za których wypłatę odszkodowania odpowiedzialne są towarzystwa ubezpieczeniowe będą następujące rodzaje szkód.

    Szkodą materialną będzie zatem każda szkoda w mieniu poszkodowanego, która powstała w związku z wsiadaniem do pojazdu mechanicznego lub wysiadaniem z niego; bezpośrednim załadowaniem lub rozładowywaniem pojazdu mechanicznego czy zatrzymaniem lub postojem pojazdu mechanicznego.

    Natomiast szkodą niematerialną będzie każdy uszczerbek, w którym poszkodowany odniósł obrażenia ciała powodujące naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwające dłużej niż 7 dni albo w wyniku którego poniósł śmierć albo doznał ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.

Szkodę niematerialną nazywa się krzywdą, za którą przysługuje zarówno odszkodowanie, jak i zadośćuczynienie. Krzywdą będzie zarówno cierpienie fizyczne – odczuwanie bólu – jak i cierpienie psychiczne – wszelkie niedogodności psychiczne, które powstały w związku z doznanymi obrażeniami ciała.

Przy czym należy dodać, że szkoda materialna ma bezpośrednie powiązanie ze szkodą niematerialną, a więc, jeżeli poszkodowany doznał szkody niematerialnej (uszczerbek na zdrowiu) to wraz z nią mogą nastąpić negatywne dla poszkodowanego konsekwencje materialne, jak na przykład utrata możliwości zarobkowych. W takich sytuacjach żądanie poszkodowanego zasądzenia, np. renty wyrównawczej, zadośćuczynienia w związku z utratą możliwości zarobkowych czy w związku z utratą zdrowia będzie stanowić żądanie zadośćuczynienia za szkodę materialną.

Art 455 § 1 kodeksu cywilnego wskazuje, że:

(…) sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Za krzywdę powstałą w związku z wypadkiem drogowym – poszkodowanemu – przysługuje oprócz odszkodowania, również zadośćuczynienie od towarzystwa ubezpieczeniowego, które w ramach umowy od odpowiedzialności cywilnej, ubezpiecza pojazd, którym kierujący nim spowodował wypadek.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 października 2015 r., sygn. akt: V CSK 730/14 definiuje zadośćuczynienie następująco. Zadośćuczynienie za krzywdę wyrządzoną czynem niedozwolonym jest świadczeniem przyznawanym jednorazowo, ma charakter całościowy i powinno stanowić rekompensatę za wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne zarówno te, których poszkodowany już doznał, jak i te które zapewne w związku z doznanym uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, wystąpią u niego w przyszłości, jako możliwe do przewidzenia następstwa czynu niedozwolonego”.

Przepisy kodeksu cywilnego wskazują konkretne okoliczności za które przysługuje poszkodowanemu zadośćuczynienie. Zgodnie z art. 444 kodeksu cywilnego:

§ 1. W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

§ 2. Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

§ 3. Jeżeli w chwili wydania wyroku szkody nie da się dokładnie ustalić, poszkodowanemu może być przyznana renta tymczasowa.

W powyżej przytoczonych sytuacjach – poszkodowanemu będzie przysługiwało zadośćuczynienie za doznaną krzywdę. Będą to więc w szczególności uszkodzenia ciała, rozstroje zdrowia. Oczywiście w razie śmierci poszkodowanego – najbliższym członkom rodziny zmarłego będzie przysługiwała możliwość dochodzenia zadośćuczynienia w związku ze śmiercią bliskiej im osoby. Niezależnie od tego, że poszkodowany w wypadku drogowym uzyska odszkodowanie od towarzystwa ubezpieczeniowego, do ustalonej w umowie sumy gwarancyjnej w następstwie szkód powstałych związanych z wypadkiem drogowym. To poszkodowany może dochodzić zapłaty zadośćuczynienia oprócz odszkodowania.

Kancelaria Adwokacka
Następny artykuł Poprzedni artykuł
tel. kom. 664 176 197

kancelaria@dziurkiewicz.eu


Adres:
Łukasz Dziurkiewicz
Kancelaria Adwokacka
Aleja Niepodległości 12 lok. 40
39-300 Mielec

Godziny urzędowania:
pon.-pią. 10.00-18.00

Przelewy: Bank Pekao S.A. nr rachunku:
85 1950 0001 2006 0151 9718 0002
kod SWIFT Bank Pekao S.A. : PKOPPLPW